برنامه‌ریزی، کلید طلایی مدیریت کنکور

نویسنده : زهرا هاشمی

ضرب‌المثل
قدیمی را شنیده‌ایم که گفته‌‌اند: «وقت طلاست» در صورتی که در علم مدیریت
عصر حاضر می‌توان گفت که وقت هزاران مرتبه از طلا گران‌قیمت‌تر است، چرا
که طلای از دست رفته را می‌توان با تلاش و بهره‌گیری از روشهای درست و
حساب شده به دست آورد، ولی وقت و زمان از دست رفته را هرگز!
در فرآیند
تحصیلی نیز شاهدیم که گروهی از دانش‌آموزان با وجود داشتن انگیزه و
مهارت‌های لازم مانند (هدف‌گذاری – برنامه‌ریزی – شیوه صحیح مطالعه و...)
قادر به کسب موفقیت تحصیلی مطلوب و مدنظر خود نمی‌شوند و معمولاً جملاتی
شبیه به این را از آن‌ها می‌شنویم. «در جلسه آزمون وقت کم آوردم.»، «عجله
کردم و همین باعث شد تعدادی تست‌ها را غلط بزنم.» «وقتی نمی‌توانم یک
سئوال را جواب دهم، دچار آشفتگی می‌شوم.» «نمی‌توانم وقتم را در جلسه
تنظیم کنم.» و... به این دسته از دانش‌آموزان یادآور می‌شویم که داشتن
اطلاعات علمی زیاد تنها عامل موفقیت نیست، بلکه هوش و زیرکی و استفاده
صحیح از وقت نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه کرد.
کلید طلایی و
مهم‌ترین و اساسی‌ترین عوامل مدیریت زمان عبارتند از هدف و نظم. اگر مهارت
و هنر مدیریت زمان در تمامی امور زندگی سرلوحه انسان‌ها قرار گیرد،
می‌تواند تضمین‌کننده موفقیت آن‌ها باشد و به همان میزان اگر دانش‌آموزان
نیز بتوانند از این مهارت در تقسیم‌بندی محتوا و زمان آموزشی خود بهره‌مند
شوند، بدیهی است که بهتر و سریعتر می‌تواند به اهداف برنامه‌ریزی شده خود
برای کسب موفقیت دست یابند.

مدیریت زمان

مدیریت
زمان یعنی توانایی این که چگونه از زمان، صحیح و خوب استفاده کنیم تا
بهتر، سریعتر و مطمئن‌تر به مقصود و هدف‌های از پیش تعیین شده خود برسیم.
به تعبیری دیگر مدیریت زمان یعنی رعایت نظم شخصی. در این شیوه مدیریت، پدیده نظم سرلوحه امور قرار دارد.

تست‌های زمان‌دار

دانش‌آموزان
به یاد داشته باشند که آزمون دادن یک مهارت است و کسب نمره خوب نیز در گرو
تمرین مستمر در شرایط آرامش است تا در شرایط پراضطراب نیز بتوانند از آن
مهارت بهره گیرند.
بنابراین پیشنهاد می‌شود داوطلبان کنکور، روش انجام
تست‌های زمان‌دار را در منزل تمرین کنند. با نظر به اهمیت موضوع نکاتی را
در مورد «تست‌های زمان‌دار» یادآور می‌شویم:
تمرین زدن تست‌های زمان دار در منزل به منظور کسب آمادگی در آزمون دو مزیت دارد:
الف – افزایش سرعت: با ثبت زمان هر تمرین تست‌زنی می‌توانید سرعت خود را به نسبت قبل افزایش دهید.
ب
– افزایش دقت: با تنظیم وقت تست‌زنی خود برای هر دسته سئوالات تمرینی
درخواهند یافت که علاوه‌بر سرعت از دقت بیشتر در پاسخگویی برخوردار
می‌شوید.
گروهی از دانش‌آموزان خود را بی‌نیاز از افزایش دادن سرعت
می‌دانند و اظهار می‌دارند «من برای پاسخگویی وقت اضافه هم می‌آورم.»
اینگونه داوطلبان معمولاً به دلیل سرعت زیاد و عدم تنظیم وقت با بی‌دقتی
پاسخ می‌دهند و از کسب امتیازی که شایستگی آن را دارند، محروم می‌شوند.
مدت
زمان تست زنی: چون علاوه‌بر زمان، اضطراب ناشی از امتحان نیز بر پاسخگویی
و نتیجه‌گیری از آزمون تأثیرگذار است، بهتر است زمان تست‌زنی در منزل را
از زمان استاندارد کوتاهتر درنظر بگیرید تا به آزمون حقیقی شباهت بیشتری
پیدا کند.
منابع تست‌زنی: بهترین منابع برای داوطلبان، تست‌های کنکور سراسری آزاد در سال‌ها گذشته است.
اول یادگیری، بعد تست زنی: به یاد داشته باشید هیچ‌گاه قبل از یادگیری مناسب به صورت زمان‌دار از تست استفاده نکنید.
در
ضمن اگر دسته‌ای از تست‌ها را انجام دادید و نمره کمتر از 60 درصد گرفتید
توصیه می‌شود تست‌زنی را متوقف کنید چون فایده‌ای ندارد و اتلاف وقت است،
مطمئن باشید که نیازمند مطالعه و یادگیری بیشتری هستید.

مدیریت زمان در آزمون

1)
تکنیک (× و -): گاهی برای به خاطر آوردن نام شخص یا موضوعی مدت‌ها به ذهن
خود فشار آورده‌ایم امّا موفق نشده‌ایم ولی وقتی پس از نومیدی به کار
دیگری مشغول شده‌ایم، بلافاصله آن نام یا موضوع به ذهن ما خطور کرده است،
این خاصیت ذهنی را «رهایش» می‌نامند.
- برای پاسخگویی به سئوالات آزمون اگر به سئوال و پاسخ کاملاً مسل‍ّط هستید که بلافاصله پاسخ خواهید داد.
-
گاهی با اندکی فکر کردن متوجه می‌شوید پاسخ سئوال را نمی‌دانید در این
صورت بلافاصله کنار آن – سئوال علامت (-) گذاشته و از آن عبور کنید، به
هیچ‌وجه روی آن متوقف نشوید و به ذهن خود فشار نیاورید (رها شوید).
-
گاهی به سئوالی برمی‌خورید که با اندکی فکر کردن درمی‌یابید که پاسخ دادن
به آن زمان‌گیر است و یا بین دو گزینه که کدام صحیح است شک می‌کنید، کنار
آن سئوال هم علامت (×) گذاشته و عبور کنید.
- بعد از اتمام سئوالات آن
مبحث ابتدا به سئوالات با علامت (×) و در صورت داشتن زمان کافی به سئوالات
با علامت (-) مراجعه کنید. مطمئن باشید که به درصد قابل‌توجهی از آن‌ها پس
از رهایش ذهنی پاسخ خواهید داد.
2) تکنیک زمان پاسخگویی به هر درس:
برای حفظ تعادل درصد نمرات و بهبود رتبه‌های آزمون زمان پاسخگویی به هر
درس را به همان درس اختصاص دهید. توصیه می‌شود در ابتدای آزمون زمان شروع
به پاسخگویی هر درس را کنار نام درس یادداشت کنید. مثلاً اگر آزمون ساعت
30/7 آغاز می‌شود و ادبیات 20 دقیقه زمان نیاز دارد، کنار درس بعدی (مثلاً
عربی) بنویسید 50/7 و...
3) تکنیک زمان مرور: برای این که زمانی برای
مرور سئوالات یا وقت‌گذاری بیشتر برای سئوالات دروس سخت‌تر داشته باشید
بهتر است زمان پاسخگویی به هر درس را چند دقیقه کمتر از زمان استاندارد
برای خود تعریف کنید تا در پایان چند دقیقه‌ای را فرصت مرور داشته باشید.
4-
تکنیک اولویت زمان‌های مرور: در زمان مرور ابتدا درس‌هایی را مرور کنید که
فرصت نکرده‌اید در زمان تعیین شده تمام سئوالات آن درس را بخوانید. بعد به
مرور سئوالاتی مشغول شوید که با علامت (×) مشخص کرده‌اید.
5) تکنیک
حداقل سئوالات: به منظور جلوگیری از آرمان‌گرایی افراطی قبل از آزمون و در
هر درسی حداقل توانایی خود را درنظر بگیرید و حداقل درصد را برای خود
پیش‌بینی کنید و یادتان باشد اگر شما نتوانستید 100 درصد سئوالات را پاسخ
دهید، قطعاً دیگران هم نمی‌توانند؛ تا با آرامش و تسلط بیشتری بتوانید به
پاسخگویی سئوالات بپردازید.
6) تکنیک وقفه در آزمون: خستگی در جلسه
آزمون امری طبیعی است که البته زمان بروز خستگی در افراد متفاوت است. بهتر
است با اجرای مراحل زیر رفع خستگی کرده و پس از دقیقه‌ای دوباره توان ذهنی
خود را کسب کنید. از جمله:
تحرک جسمانی یا کشش عضلانی برای افزایش سرعت جریان و خون و رسیدن خون بیشتر به مغز.
رعایت صحیح وضعیت نشستن که عمودی نشستن موجب روان‌شدن حرکت مایع نخاعی و برطرف شدن خستگی می‌شود.
مصرف مواد قندی طبیعی مثل خرما یا شکلات به منظور افزایش میزان گلوکز در مغز به همراه یک لیوان آب.
تنفس عمیق و تلقین مثبت تا اکسیژن بیشتری به مغز برسد.

مثال عینی

*آسان‌ترین
راه که زمان کمتری می‌برد در واقع ممکن است، دشوارترین راه باشد. روزی
چکاوکی در جنگل آواز سر داده بود. مردی با جعبه‌ای پر از کرم از آن حوالی
می‌گذشت. چکاوک از او پرسید:
درون جعبه‌ات چیست و به کجا می‌روی؟
کشاورز گفت:
درون این جعبه کرم دارم و به بازار می‌روم تا آن‌ها را بفروشم و با پول آن‌ها پر بگیرم.
چکاوک گفت:
من پرهای زیادی دارم، یکی از آن‌ها را می‌کنم و به تو می‌دهم و تو هم در عوض به من کرم بده تا مجبور نباشم به دنبال کرم بگردم.
کشاورز
قبول کرد و کرم‌ها را به چکاوک داد و عوض آن پر گرفت. روزهای بعد این
اتفاق چندین بار به وقوع پیوست تا این که روزی رسید که چکاوک دیگر پر در
بدن نداشت. حالا دیگر او نمی‌توانست پرواز کند و کرم شکار کند. چکاوک
بسیار زشت شده بود و دیگر آواز نمی‌خواند. آنقدر منتظر کشاورز ماند تا این
که از گرسنگی مرد.
نتیجه داستان کاملاً واضح است. راهی که چکاوک فکر
می‌کرد راه آسانی برای به دست آوردن غذاست در نهایت به راه دشواری بدل شده
و او زمان خود را از دست داد.
در زندگی ما نیز چنین است بسیاری مواقع
ما در جست و جوی آسان‌ترین راه هستیم درحالی که درنهایت سخت‌ترین راه را
پیموده‌ایم و زمان خود را هم از دست داده‌ایم. زمانی که دیگر قابل جبران و
قابل برگشت نیست.
*کلمات گفته شده همانند زمان از دست رفته پس‌گرفته نمی‌شود.
یک
کشاورز به همسایه‌اش تهمت زد. با پی‌بردن به اشتباهش، پیش کشیش رفت تا طلب
عفو کند. کشیش به او گفت کیسه‌ای پر از پَرکن و آن‌ها را در وسط شهر رها
کن. کشاورز همان کاری که کشیش گفته بود، انجام داد. سپس کشیش از او خواست
برود و پَرها را جمع کرده و در کیسه بگذارد. کشاورزی تلاش کرد، اما
نتوانست. زیرا آن‌ها در سراسر شهر پخش شده بودند. وقتی او با کیسه خالی
برگشت، کشیش گفت همین امر در مورد کلمات تهمت‌آمیز و زمان از دست رفته شما
صادق است. شما به راحتی کلمات ناخوشایند را از دهانتان رها کردید و اکنون
نمی‌توانید آن را جمع کنید.
بنابراین باید در انتخاب حرف‌هایمان خیلی دقت کنیم که حرف زده شده همانند زمان از دست رفته، قابل جبران و پس گرفتن نیست.
منبع: روزنامه اطلاعات /س